Girişimler ve Belgeler

Forum, Yeni Çalışma Yaklaşımı gibi insani yardım ve kalkınma yanıtları arasında köprüler kuran yaklaşımların, Küresel Mülteci Sözleşmesi (GCR) ve Güvenli, Düzgün ve Düzenli Göç için Küresel Sözleşme’nin (GCM) amaçları ve hedeflerine ulaşılması bağlamında nasıl uygulandığını vurgulamaktadır. An itibariyle dünya üzerinde en fazla mülteciye ev sahipliği yapmakta olan Türkiye, Sözleşmelere ilişkin küresel tartışmalarda ana ortaklardan olmakla kalmamış, aynı zamanda bunların nasıl başarılı bir şekilde uygulanacağını da göstermiştir. Türkiye’nin yanıtı, kalkınma yaklaşımlarının yerel yönetimlere, yerinden edilmenin yerel topluluklar üzerindeki olumsuz etkilerini azaltma ve yarattığı fırsatları maksimize etme konularında nasıl kritik katma değer sağlayabileceğini göstermektedir.

Bu iki sözleşme ve aynı zamanda Yeni Kentsel Gündem ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA’lar) gibi diğer uluslararası girişimler, şehirler ve yerel yönetimlerin insani yardım ve kalkınma çabalarındaki rolünü tanımakta ve vurgulamaktadır. Mevcut haliyle, göç ve yerinden edilme esas olarak kentsel bir olgu haline gelmiştir. Türkiye’deki ve başka yerlerdeki belediyeler, mülteci ve göçmen hareketlerinin etkilerini yönetme ve aynı zamanda da kapsayıcı, güvenli ve sürdürülebilir toplumları destekleme konusunda ön plana çıkmışlardır. Bu anlamda, yerel yönetimlerin karşısına çıkan, şehirler ve diğer yerel yönetimlerin mülteciler ve göçmenlere destek sağlama konusundaki artan rolünü paylaşma ve sergileme konusundaki fırsatlar daha da önemli hale gelmiştir.

Bunun gibi, Türkiye’deki ve Bölgesel Mülteci ve Dayanıklılık Planı’na (3RP) dahil olan diğer yerlerdeki belediyelerin deneyimlerinden faydalanmanın yanı sıra, Forum yerinden edilme konusunda yerel yönetimlerin rolünü destekleyen diğer yakın zamanlı girişimlerin üzerine de ekleme yaparak geliştirilmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• BM Genel Kurulu’nda Göç ve Kalkınma Konulu Yüksek Düzeyli Müzakere’nin ardından 2013 yılında İnsan Hareketliliği, Göç ve Kalkınma için Belediye Başkanları Forumu başlatılmıştır. 2017 yılında Küresel Göç ve Kalkınma Forumu (GFMD) ile arka arkaya ilk kez Belediye Başkanları Forumu düzenlenmiştir.[1]
• 2018 yılında GFMD başkanları (Almanya ve Fas) GFMD ile Belediye Başkanları Forumu arasındaki bağlantıyı resmileştirmiştir. Bu da GFMD Belediye Başkanları Mekanizması’nın (MM) kurulmasına vesile olmuştur.
• Belediye Başkanları Göç Konseyi (MMC) Aralık 2018 [2] tarihinde, şehirlerin göç diplomasisine katılma ve bölgesel ve uluslararası düzeyde politika belirleme süreçlerini etkileme konusunda güçlendirilmesi ve bunlara imkan tanınması amacıyla kurulmuştur. IOM, UCLG ve Belediye Başkanları Göç Konseyi, GFMD Belediye Başkanları Mekanizması’nın Yönlendirme Komitesi’ni oluşturmaktadır.
• Aralık 2018 tarihli UNHCR Yüksek Komiseri’nin Koruma Zorluklarına İlişkin Diyaloğu da, şehirler ve yerel yönetimlerin kentsel alanlarda koruma ve yardım sağlama konusundaki rolüne odaklanmıştır. Diyalog, şehirlerin küresel, bölgesel ve yerel düzeyde karar verme süreçlerine katılmasının sağlanması yönünde bir çağrıda bulunmuştur

Küresel Mülteci Forumu

Ayrıca, 17-18 Aralık 2019 tarihlerine Cenevre, İsviçre’de bir ilk olarak Küresel Mülteci Forumu düzenlenecektir. Etkinliğin ortak ev sahipleri UNHCR ve İsviçre; ortak düzenleyicileri ise Türkiye, Almanya, Etiyopya ve Kosta Rika olacaktır. Milyonlarca insanın savaşlar, çatışmalar ve baskılardan etkilendiği dünyamızda, Küresel Mülteci Forumu, ülkelerin bugünkü durumu değerlendirmeleri ve uluslararası yanıtı güçlendirmeleri için önemli bir fırsat olacaktır. Forum, geçtiğimiz Aralık ayında BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen yeni Küresel Mülteci Sözleşmesi’ni izlemektedir ve uygulamanın da bir parçasıdır.

Küresel Mülteci Forumu, Devletler ve diğer aktörlerin bir araya gelerek, ev sahibi ülkeler üzerindeki yükü hafifletmek, mültecilerin kendi kendine yeterliğini güçlendirmek ve yeni çözümler aramak için alacakları cesur, yeni önlemleri duyurmaları için eşsiz bir etkinliktir. Forum, hükümetler, uluslararası kuruluşlar, yerel yönetimler, sivil toplum, özel sektör, ev sahibi toplum mensupları ve mültecileri bir araya getirecektir. Forum esnasında ve sonrasında, bu hedeflere yönelik çabaları ilerletecek yeni katkılar ve öneriler beklenmektedir.

Bütün girişimler ve belgeler göz önüne alındığında, Forum’un sonuçlarının doğrudan Küresel Sözleşmeler’in uygulanmasına ilişkin tartışmalara, özellikle de Aralık 2019 tarihinde düzenlenecek Küresel Mülteci Forumu (GRF),[3] Kasım 2019 tarihinde Quito’da düzenlenecek 2019 Belediye Başkanları Forumu ve aynı zamanda da UCLG Dünya Kongresi ve Kasım 2019 tarihinde Durban’da gerçekleştirilecek Küresel Belediye Başkanları Parlamentosu Yıllık Zirvesi gibi diğer temel etkinliklere de katkı sağlaması öngörülmektedir.

Gaziantep Bildirgesi

Halihazırda atılmış adımlar ve belgelere dayanarak ve küresel tartışmalar ile yapılacak girişimlere doğrudan katkı sağlayarak, bu Forum, dünyanın her yerinden yerel yönetimlerin, göçmen ve mültecilere ilişkin küresel tartışmalara toplu katkısı olmak üzere 2019 Gaziantep Bildirisi’ni Kabul edecektir. Bildiri, diğer şeylerin yanı sıra, göç ve yerinden edilmeye yönelik yerel çözümler konusunda küresel ve bölgesel olarak benimsenen ilkelerin hayata geçirilmesine ilişkin iyi uygulamaları yansıtacaktır. Bildiri’nin taslağı, incelenmek üzere katılımcı belediyelere önceden iletilecek; üzerinde mutabık olunan metin ise Forum’un sonunda imzalanacaktır. Bildiri, müteakip tartışmalara bilgi sağlamak amacıyla, GRF, GFMD ve Belediye Başkanları Mekanizması, İnsan Hareketliliği, Göç ve Kalkınması hakkında Küresel Belediye Başkanları Forumu, UCLG Kongresi’ne gönderilecektir.

Daha fazla bilgi için: Uluslararası Forum Bilgi Notu

Gaziantep Bildirgesi’ne buradan ulaşabilirsiniz.

Yardımcı Linkler:

• Küresel Mülteci Sözleşmesi
• Güvenli, Düzgün ve Düzenli Göç için Küresel Sözleşme
• 3RP Türkiye Bölümü 2019-2020
• Belediyelerin Dayanıklılığına 3RP Desteği Raporu
• Türkiye Kurumlararası Portalı

Dip notlar